Szczegółowa odpowiedź na to pytanie znajduje się w normie PN-EN 13670:2011 „Wykonywanie konstrukcji z betonu”. Przedstawiamy najważniejsze punkty dokumentu.
Wbudowywanie betonu
Jak należy wykonywać konstrukcje żelbetowe?
Pierwsze, na co należy zwrócić uwagę to klasa wykonania konstrukcji. Dzieli się na trzy rodzaje: 1, 2 i 3. Podział ten jest związany z poziomem zarządzania jakością prac prowadzonych na budowie. Jakość zależy od znaczenia konstrukcyjnego, jak i standardu wykonania elementów żelbetowych na budowie.
- klasa wykonania 1 – jest klasą najmniej wymagającą. Stosuje się ją w konstrukcjach, gdzie niebezpieczeństwo wystąpienia awarii jest bardzo małe, a kontroli po zakończeniu prac może dokonać operator, który prowadził roboty,
- klasa wykonania 2 – klasa ta wymaga zaplanowanej i częstej kontroli wewnętrznej, obejmującej wszystkie roboty betonowe i zbrojeniowe najważniejszych elementów konstrukcji, takich jak słupy czy belki. Reszta elementów może być kontrolowana punktowo w zależności od znaczenia w konstrukcji, która ma wpływ na trwałość i nośność budowli,
- klasa wykonania 3 – jest klasą najbardziej wymagającą, ponieważ kontrola wewnętrzna obejmuje roboty betonowe mające wpływ na trwałość i nośność konstrukcji. W planie kontroli musi się znaleźć: deskowanie, zbrojenie, czyszczenie elementu przed betonowaniem, betonowanie i pielęgnacja. Dodatkowo oprócz samokontroli wykonywanej przez wykonawcę może wystąpić konieczność kontroli rozszerzonej przez niezależną firmę zgodnie z regulacjami krajowymi lub specyfikacją.
Kolejnym ważnym punktem jest „betonowanie”. Mieszanka betonowa musi spełniać właściwości założone w specyfikacji projektowej i być zgodna z normą PN-EN 206+A2:2021-08 wraz z jej krajowym uzupełnieniem PN-B-06265:2022-08. Odpowiedzialność za ocenę zgodności i jakość betonu ponosi producent, a świadczy o tym prowadzona Zakładowa Kontrola Produkcji na betoniarniach. Próbki pobierane na budowie przez wykonawcę w ramach kontroli jakości bada się pod kątem identyczności opisanym w powyższej normie w załączniku B „badanie identyczności”.
Prace przygotowawcze
Norma w tym punkcie opisuje, jak powinny wyglądać prace przygotowawcze do procesu betonowania, za które jest odpowiedzialny wykonawca. Mogą to być m.in.:
- stworzenie planu betonowania,
- przeprowadzenie próbnego betonowania,
- czyste i nieuszkodzone deskowanie przed betonowaniem,
- zabezpieczenie mieszanki betonowej przed wymieszaniem z gruntem,
- zabezpieczenie betonu przed uszkodzeniem w przypadku niskich lub wysokich temperatur.
Układanie i zagęszczanie mieszanki betonowej
Od tego procesu zależy właściwa otulina całego zbrojenia, jak i osiągnięcie przez beton odpowiedniej wytrzymałości i trwałości.
- zagęszczenie należy przeprowadzać z należytą starannością i szybkością, aby nie doszło do segregacji mieszanki betonowej, w szczególności w miejscach zmian przekroju elementu lub gęstym ułożeniem zbrojenia
- minimalna temperatura mieszanki przed wbudowaniem według normy powinna wynosić +5°C,
- norma zabrania dolewania wody i domieszek do betonu po zakończonym procesie mieszania. Jest to dozwolone jedynie w szczególnych przypadkach, aby dzięki temu uzyskać odpowiednią klasę konsystencji,
- norma wyszczególnia czasy wtórnego mieszania mieszanki betonowej na budowie, które wynoszą 1min/m3 ale nie krócej niż 5min. Odpowiedzialność za ten proces ponosi producent betonu. Nasza firma przeszkoliła wszystkich kierowców z wtórnego dozowania domieszki na budowie oraz wyposażyła betonomieszarki w 10 litrowe bańki z superplastyfikatorem wraz z instrukcją dozowania.
Pielęgnacja i ochrona betonu
Ostatnim punktem wartym uwagi jest pielęgnacja i ochrona betonu. Norma PN-EN 206+A2:2021-08 wskazuje, że każdy producent betonu towarowego musi podczas badań typu mieszanki określić przyrost wytrzymałości. Jest to stosunek wytrzymałości 2-dniowej do 28-dniowej fcm,2/fcm,28 . Uzyskany współczynnik sprawdza się z tabelą z wyszczególnionymi czterema przedziałami rozwoju wytrzymałości betonu w temperaturze 20°C. Przedziały zawarte w normie to:
- bardzo wolny,
- wolny,
- umiarkowany
- szybki.
Przedstawienie czasu pielęgnacji dla wykonawcy można podać za pomocą wykresu rozwoju wytrzymałości lub według tablicy 16 w powyższej normie. Następnie w normie PN-EN 13670:2011 wyszczególnione są cztery klasy pielęgnacji. Pierwsza, najmniej wymagająca, nakazuje ochronę betonu przez 12 godzin pod warunkiem, że proces wiązania nie trwa dłużej niż 5 godzin, a temperatura powierzchnia betonu wynosi +5°C lub wyżej. Klasy od 2 do 4 są bardziej złożone. Minimalny czas pielęgnacji zależy od temperatury powierzchni betonu i częściowej wytrzymałości charakterystycznej wyrażonej w procentach, jaką beton musi osiągnąć, aby zakończyć pielęgnacje. Oba te warunki uzależnione są od współczynnika wytrzymałości określonego i podanego od producenta betonu.
Zapraszamy do przeczytania naszych porad o pielęgnacji w okresie wiosenno-letnim i jesienno-zimowym.